هنجارگریزی دستوری در کلمات قصار نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه بوعلی سینا همدان

2 ندارد

چکیده

هنجارگریزی، یکی از مؤثرترین روش­های برجسته­سازی زبان و آشنایی­زدایی در متون است که بسیاری از نویسندگان و شاعران برجسته از آن بهره گرفته­اند و انواع مختلفی دارد. در نهج­البلاغه، از انواع مختلف هنجارگریزی استفاده شده و سبب برجستگی این اثر ادبی هنری شده است. حکمت­های این کتاب ارزشمند، از مختصات فنی و ویژگی­های هنری و سبکی ممتازی برخوردار است. در این نوشتار، حکمت­های نهج­البلاغه به لحاظ هنجارگریزی دستوری که شامل مواردی چون: ایجاز، اطناب، تقدیم و تأخیر، اعتراض، التفات و ... است، مورد بررسی واقع شده­اند. هنجارگریزی­های موجود در حکمت­ها، سبب شده تا دو فرایند اصلی زیبایی­شناسیک و رسانگی بهتر مفاهیم نمود پیدا کند و حکمت­ها از کارکرد و تأثیر بسزایی برخوردار گردند. هنجارگریزیِ دستوری موجود در کلمات قصار، سبب عواملی چون: گستردگیِ معانی، رسانگی بهتر مفاهیم، افادۀ تخصیص، تاکید و تأثیرگذاری بیشتر، بزرگ نمایاندن موضوع و برانگیختن احساسات و جلب توجه بیشتر مخاطبان شده است که یکی از عوامل اصلی برجسته­سازی و فصاحت و بلاغت کلام امیرمؤمنان علی (ع) به شمار می­آید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [العربیة]

الانزیاح النحوی فی حکم نهج البلاغة

نویسندگان [العربیة]

  • حسین چراغی وش 1
  • عباد محمدیان 2
1 الاستاذ المساعد بجامعة بوعلی سینا همذان
2 ندارد
چکیده [العربیة]

الانزیاح، هی واحدة من أکثر الطرق تأثیراً فی تبرز اللغة وتحریرها من التقیید فی النصوص، والتی استفاد منها العدید من الکتاب والشعراء المشهورین، ولها أنواع مختلفة. فی نهج البلاغة، تم استخدام أنواع مختلفة من الانزیاح، مما جعل هذا العمل الأدبی فنیاً وأدبیاً بارزاً. حکم هذا الکتاب القیم غنیة بالخصائص الفنیة والأدبیة والأسلوبیة. فی هذا البحث، تمت دراسة حکم نهج البلاغة من حیث الانزیاح النحوی، التی تشمل عناصر مثل التلخیص والاستفناء والتقدیم والتأخیر والاعتراض والتنبیه و... وتم تحلیلها ودراستها بعنایة. الانزیاح الموجود فی الحکم، ساهمت فی جعل عملیة فهم المفاهیم أکثر جمالاً وفعالیة، وجعل الحکم تتمتع بفاعلیة کبیرة وتأثیر قوی. الانزیاح النحوی المستخدم فی الجمل القصیرة، أدی إلى عوامل مثل: اتساع المعانی، وتحسین الفهم للمفاهیم، وإبراز التخصیص والتأکید والتأثیر بشکل أکبر، وإنه یبرز الموضوع ویحفز المشاعر ویجذب انتباه الجمهور بشکل أکبر، ویعدّ من أهم العوامل فی جعل کلام أمیر المؤمنین علی (ع) ممیزًا بالفصاحة والبلاغة والقوة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • Key words: highlighting
  • descriptive
  • grammatical normality
  • Wisdom of nahjolbalagheh