معرفة شخصیة بطل قصة یوسف القرآنیة وفقا للفضائل وقدرات الشخصیة فی علم النفس الإیجابی

نوع المستند : Original Article

المؤلف

قسم اللغة العربیة و آدابها، کلیة العلوم الإنسانیة ،جامعة بوعلی سینا، همدان، ایران

المستخلص

الملخص

یمکن تحلیل الشخصیة و معرفتها وفقا لوجهات نظر المفکرین فی علوم مختلفة و هی بصفتها إحدی أهم عناصر القصة التی یتوقف حدوث الفعل علیها. منها وجهة نظر علماء النفس الإیجابی فی الفضائل و قدرات الشخصیة. تمتلک الفضائل ستة مکوّنات مسماة بالحکمة، الشجاعة، الاعتدال، العدالة، الحب و التفوق. یمکن الحصول علی هذه الفضائل الستة من خلال طرق مسماة بقدرات الشخصیة إلتی لها أربع و عشرون مکوّنة ، إذن الفضائل و قدرات الشخصیة إطار ملائم لتحلیل الشخصیة فی القصة. لذلک تمّ تحلیل شخصیة البطل فی قصة یوسف القرآنیة وفقا له بغیة التعرف علی نوع شخصیته بالمنهچ الوصفی- التحلیلی فی ‌البحث الموجود. تبین نتائج البحث أنّ شخصیة البطل تمتلک الفضائل کلها بینما أنّ فضائله تمّ تمثیلها من خلال عشر قدرات ( الإبداع ، البسالة ، الصدق ، الرأفة، القیادة ، العفو، الخضوع ، ضبط النفس، الشکر و الروحانیة). قد ظهرت هذه القدرات أکثر ظهورا تجاه الأبطال االمضادین کإخوة یوسف (ع) و زوجة عزیز مصر و فی بعض الحالات فی التفاعل مع الشخصیات الأخری مثل عزیز مصر و الفتیین اللذین صحبا یوسف(ع) فی السجن و تبعت آثار إیجابیة للبطل و للبعض منهم.

الكلمات الرئيسية


قرآن کریم.
اسماعیلی، مریم، و یزدانی، محمد. (1396). مطالعه تطبیقی «فضائل اخلاقی شش‌گانه» در روان‌شناسی مثبت و نهج‌البلاغه. مجله مطالعات اسلام و روان‌شناسی، 20، 149-175.
بصیری، مریم. (1396). فرآیند شکل‌گیری داستان در ادبیات داستانی و دراماتیک (چاپ اول). تهران: انتشارات امیرکبیر.
بونی‌ول، ایلونا. (1398). روان‌شناسی مثبت در یک نگاه (حسن‌پاشا شریفی و سیمین‌دخت رضاخانی، مترجمان). (چاپ اول). تهران: انتشارات رشد.
پیترسون، کریستوفر، و سلیگمن، مارتین. (1395). فضائل و توانمندی‌های شخصیت (کورش نامداری، مهدی آیتی، گلی‌تا امساکی، و مهسا موحد ابطحی، مترجمان). (چاپ اول). اصفهان: انتشارات یار مانا.
داد، سیما. (1385). فرهنگ اصطلاحات ادبی (چاپ سوم). تهران: انتشارات مروارید.
روئینی، کیارا. (1397). روان‌شناسی مثبت در حیطه‌های بالینی (پژوهش و عمل) (فریده براتی سده و افسانه صادقی، مترجمان). (چاپ اول). تهران: انتشارات رشد.
زمخشری، محمود بن عمر. (1998). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل (تحقیق عادل أحمد عبد الموجود و علی محمد معوض، الطبعه الأولی). ریاض: مکتبه العبیکان.
سلیگمن، مارتین. (1379). کودک مثبت‌گرا: چگونه فرزندان خود را در برابر افسردگی بیمه نمائیم؟ (ناهید ایران‌نژاد، مترجم). تهران: نشر دانژه.
سلیگمن، مارتین. (1391). شادمانی درونی: روان‌شناسی مثبت‌گرا در خدمت خشنودی پایدار (مصطفی تبریزی، رامین کریمی، و علی نیلوفری، مترجمان). (چاپ دوم). تهران: نشر دانژه.
کار، آلان. (1387). روان‌شناسی مثبت: علم شادمانی و نیرومندی انسان (حسن پاشا شریفی و جعفر نجفی زند، مترجمان). (چاپ دوم). تهران: انتشارات سخن.
لیمون، اوریل. (1392). مثبت‌اندیشی (مهدی دوایی و شیرین کوهپایه، مترجمان). (چاپ اول). تهران: انتشارات سخن.