ترکیب‌های نحوی قاعده گریز در قرآن کریم و دلالت‌های آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

قسم اللغة العربیة وآدابها، کلیة التربیة، جامعة طرابلس، لیبیا

10.34785/j022.2022.012

چکیده

هدف از کتابت این پژوهش، پرداختن به عباراتی است که ظاهرا بر خلاف نمط و شیوه نحویان به کار برده شده‌اند و قواعد نحوی مورد پذیرش، در آن نادیده گرفته شده است تا از این رهگذر، به تحلیل عبارات فوق پرداخته شده و دلالت‌های آن از منظر معنی شناسی مورد بررسی قرار گیرد و هنجار گریزی آن‌ها برجسته شود. در این تحقیق، با شیوه توصیفی-تحلیلی و با رویکرد نظریات زبانشناسی نوین، به ویژه رویکرد نقشگرا و نگاه عملگرایانه به زبان، با تکیه بر دانش نحو و با بهره بردن از نظرات مفسرین، این نتیجه به دست آمد که علم نحو در شناخت ساختار ترکیبی کلام مؤثر است کما این که تفسیر رویکردی غایت محور و ارتباطی را دنبال می‌کند و با ترکیب آن دو می‌توان دلالت‌ها و اسرار نهفته کلام الهی را در قرآن جست‌وجو کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [العربیة]

التراکیب العدولیة ومقاصدها الدلالیة فی القرآن الکریم

نویسنده [العربیة]

  • مبروکة البوعیشی
قسم اللغة العربیة وآدابها، کلیة التربیة، جامعة طرابلس، لیبیا
چکیده [العربیة]

یحاول هذا البحث معالجة التراکیب النحویة فی العربیة التی اعتنى البحث النحوی بتحدید المنازل التی تتنزل فیها، ولذلک سلّط الضوء على تلک التراکیب اللغویة التی عدلت عن النمطیة فی التعبیر من وجهة نظر تداولیة؛ بغیة الوصول إلى دراسة نحویة تعنى بالترکیب والتحلیل ودلالات الجمل من خلال مقاماتها. وقد انتفع البحث بالأنظار اللسانیة الحدیثة، وبخاصة الاتجاه الوظیفی منها ونظرته التداولیة إلى اللغة، واستکنه أنظار النحاة، وتوقف عند أعمال المفسرین فانتهى إلى أن مباحث النحو یتحقق بها فهم البنیة الترکیبیة ودلالتها، وأعمال المفسرین یتحدد بها أهداف التعبیر والتواصل، وبهما یوقف على دلالة التراکیب وأسرارها، مع اتخاذه من المنهج الوصفی إلى ذلک سبیلا.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • تراکیب
  • عدول
  • دلالة
  • تداول