کارکرد میراث اسلامی در شعر فاروق جویده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیَّات عربی دانشگاه خوارزمی تهران

2 استاد گروه زبان و ادبیَّات عربی دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

بدون شک می‌توان از ادبیّات به‌ عنوان یک منبع مهمّ و قابل اتکا در بازخوانی فرهنگ و اندیشۀ یک ملّت نام برد. باورهای دینی بخش مهمّی از فرهنگ هر ملّتی است که اصولا در قالب متون دینی و نیز شخصیّت‌های دینی تبلور می‌یابد. فاروق جویده از جمله ادبای معاصر مصر است که با تکیه بر اسلوب بازخوانی میراث اسلامی سعی در معنا آفرینی داشته است. هدف او تبیین درد و رنج انسان در جامعۀ معاصر از جمله خشونت، ظلم، عذاب و غربت بوده است. این پژوهش بر آن است تا به شیوه توصیفی - تحلیلی راهبرد شاعر در این زمینه را بازنمایی کند. در این راستا نه ‌تنها می‌توان منابع مختلفی که وی از آنها الهام گرفته بازشناخت؛ بلکه شیوه‌های ادبی متنوع وی برای پیشبرد اهدافش را مطالعه کرد. نتایج نشان می‌دهد رویکرد شاعر در سروده‌هایش بر محورهای میراث دینی، شخصیَّت‌ها و اماکن تاریخی - اسلامی متمرکز است. ساختار اندیشۀ وی در این راستا مبتنی بر کاربرد شیوه‌های متنوعی بوده است. جهان‌بینی شاعر در این راهبرد آن است که به مردم کشورش یادآوری کند بازگشت به میراث کهن، تنها راه برون رفت از وضع حاضرشان است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [العربیة]

توظیف التراث الإسلامی فی شعر فاروق جویدة

نویسندگان [العربیة]

  • کاوه رحیمی 1
  • یحیی معروف 2
1 طالب الدکتوراه فی اللغة العربیة وآدابها بجامعة خوارزمی، طهران
2 أستاذ فی قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة الرازی
چکیده [العربیة]

بِلا ریبٍ یُمکننا أن نعتبرَ الأدبَ کَمصدرٍ هامٍّ وَثِقٍ فی استدعاءِ الثقافةِ وافکار الشعوب. العقائد الدّینیَّة قِسمٌ هامٌّ مِنَ الثَّقافَةِ لکل شعبٍ تتجلّی فی بناء النصوص الدینیة والشخصیّات الدینیة. بینما استدعاء التراث من القضایا الهامَّة الَّتی قد اعتنی بها شعراء العرب المعاصرون و قد کان لهذا صدی واسع النطاق فی آثارهم الشعریة. فاروق جویدة من الأصوات الشعریة الصادقة والممیزة فی حرکة الشعری المصری المعاصر اعتمادا علی اسلوب استدعاء التراث سعی فی اثارة المعنی. نظرة الشاعر فی اشعاره علی المحاور الرئیسة التَّالیة: التراث الدّینی، التراث التأریخی - الإسلامی والأمکنة الدینیَّة التأریخیَّة. بناء أفکار الشاعر فی هذا المنطلق متکئا علی استعمال الطرق المختلفة. تهدف هذه الدِّراسة إعتماداً علی المنهج التحلیلی - الوصفی أن تتطرق إلی دراسة و نقد توظیف التراث فی شعر فاروق جویدة. والنتائج تدلُّ علی أنَّ طریقة استرفاد فاروق للنماذج بأصنافها مختلفة تتوزع منها عن طریق تقنیات القناع والتناص. کان أغراض الشّاعر بیان الألم وعذاب الإنسان فی المجتمع المعاصر منها، الموضوعات التالیة: القهر والظلم، التمرد والغربة. ایدیولوجیة الشّاعر فی هذا المنطلق أن یتذکّرَ لشعبه الرجوع إلی التراث القدیم، الطریق الوحید الذی لنجاتهم من ظروفهم الراهنة. نستطیع أن نتعرّف علی المصادر المختلفة التی استلهمها إضافة أن نطالع طرقه الأدبیة المتنوعة لبدء أهدافه.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • التراث الإسلامی
  • طرق استدعاء التراث
  • الشعر المعاصر العرب
  • الشعر المصری المعاصر
  • فاروق جویدة