تحلیل دستور نظامندِ نقشگرای هلیدی در سوره غاشیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 'گروه زبان و ادبیات عربی.دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه خوارزمی. تهران. ایران

2 دانشگاه خوارزمی

چکیده

دستور نقش گرای هلیدی بر اهمیّت نقش و معنا تأکید می ورزد و زبان را با توجه به نقش آن در تعاملات اجتماعی بررسی می کند.طبق این نظریه، ساختار زبان حاصل تاثیر نقش هایی است که زبان درگفتمان ارتباطی به عهده می گیرد. این تأثیردر سه سطح معنایی و دستوری "فرانقش اندیشگانی"، "فرانقش بینافردی"، فرانقش متنی" تحلیل می شود این پژوهش کلیه جملات سوره غاشیه را،در سه فرانقش مذکور به صورت جداگانه بررسی می کند و ضمن تحلیل برجسته سازی زبانی،بازتاب ویژگی های معنایی متن در ویژگی های بافت موقعیت را مورد بازبینی قرار می دهد پژوهش حاضربا استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بارویکردی زبان شناسی، سوره غاشیه را در سه لایۀ زبانی،مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد.ازنتایج این پژوهش استنباط می شود که در این سوره، در سطح اندیشگانی، فرآیندربطی، بیشترین بسامد را دارد که این بسامد با فضای سوره هماهنگ است، پس از آن فرآیند مادی از فراوانی نسبتا بالایی برخوردار است. در سطح بینافردی، وجه اخباری برجسته شده است و برقطعیت و حتمیت گوینده دلالت دارد و همچنین برجستگی زمان مضارع تجدد و حدوث وقایع قیامت را می رساند. ودر سطح فرانقش متنی، عوامل انسجامی درهر سه سطح؛ واژگانی، دستوری وپیوندی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [العربیة]

تحلیل النظام النحوی الوظیفی لمایکل هالیدای فی سورة الغاشیة

نویسندگان [العربیة]

  • سودابه مظفّری 1
  • افسانة کوثری جعفراباد 2
1 فرع اللّغة العربیّة و آدابها. کلیة الآداب و العلوم الإنسانیّة. جامعة الخوارزمی. طهران. إیران
2 جامعة خوارزمی
چکیده [العربیة]

یرکز تحلیل النظام النحوی الوظیفی لهالیدای على الوظیفة والمعنى، ویفسر اللغة فی ضوء دورها فی التفاعلات الاجتماعیة. تفترض هذه النظریة أن بنیة اللغة تتشکل نتیجة تأثیر الوظائف التی تؤدیها اللغة فی الخطاب التواصلی. یُحلل هذا التأثیر على ثلاثة مستویات معنویة ونحویة: "المستوى الوظیفی الفکری"، "المستوى الوظیفی التفاعلی" و "المستوى الوظیفی النصی".

تبحث هذه الدراسة جمیع جمل سورة الغاشیة فی الوظائف الثلاثة المذکورة أعلاه بشکل منفصل، وتحلیل إبراز اللغة، ومراجعة انعکاس الخصائص الدلالیة للنص فی خصائص سیاق الموقف. تستخدم هذه الدراسة المنهج الوصفی التحلیلی والنهج اللغوی لتحلیل سورة الغاشیة على ثلاثة مستویات لغویة. وتستنتج الدراسة أن الوظیفة الربطیة هی الأکثر شیوعًا فی هذه السورة على المستوى الوظیفی الفکری، وهو ما یتوافق مع سیاق السورة. ثم بعد ذلک، تتمتع الوظیفة المادیة بتردد عالٍ نسبیًا.

وعلى المستوى الوظیفی التفاعلی، یتم إبراز الجانب الإخباری، مما یدل على یقین و حتمیة المتکلم. کما أن إبراز المضارع یدل على تجدد و حدوث أحداث یوم القیامة. أما على المستوى الوظیفی النصی، توجد عوامل تماسک على جمیع المستویات: اللغوی و النحوی و الربطی.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • "
  • سورة الغاشیة"
  • الوظیفیة لهالیدای"
  • المستوى الوظیفی الفکری"
  • المستوى الوظیفی التفاعلی"
  • ، "
  • المستوى الوظیفی النصی"

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 17 تیر 1403
  • تاریخ دریافت: 03 اسفند 1402
  • تاریخ بازنگری: 15 تیر 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 تیر 1403