نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه پیام نور - گروه علوم قرآن و حدیث
2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب دانشگاه یزد
3 گروه زبان و ادبیات عرب - دانشگاه پیام نور
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [العربیة]
نویسندگان [العربیة]
الدلالت السیمیوطیقیة تؤدی إلی خلق المعانی فی عملیة الخطاب الأدبی. مِن المنظور السیمیوطیقی، الدلالات السیمیائیة ترتبط بعضها ببعضٍ ارتباطاً وثیقاً بـشتّی الطرق منها: التعامل الخطابی، التقابل الخطابی، المطابقة الخطابیة لکی تُشکّل الدلالات الفعلیة، العاطفیة، التوتریة والإنزیاحیة. هذا المقال یحاول أن یبحث عن الدلالات الإنزیاحیة فی خطبة الأشباح ضمن الرؤیة السیمیوطیقیة. فاعل الإنزیاح الخطابی یجعل نفسه بین الموضعین: الظروف الکونیة والاستعلائیة حتّی یبلغ إلی مرحلة الکمال فی المعنی. یهدف المقال الحاضر إلی العثور علی کیفیة عملیة انتقال المعنی وعبور الدلالات السیمیوطیقیة عن الظروف السلبیة إلی الظروف الإیجابیة. أمّا النتائج التی وصل المقال إلیها فهی: فی عملیة الاتّصال والانفصال الخطابی نلاحظ أنّ «الأنا الخطابی» فی خطبة الأشباح یقابل «الأنا الاستعلائی» ویحدث الاستحالة المعنائیة؛ الحدود والفواصل المعنویة بین الخالق والمخلوق قد تحذف فی الخطبة المدروسة إلی حدٍّ تتبدّل الظروف السلبیة إلی إیجابیة الوجود الکمالی. الفاعل الخطابی فی هذا الخطاب، یواجه الدلالات التوتریة السیمیوطیقیة خلال العبور عن الموضع السلبی إلی الموضع الإیجابی. وتتعامل الأبعاد العاطفیة والمعرفیة لـلمعنی فی الخطب المرتبطة بـالسماوات والملائک والأرض وتتشکّل النماذج التقدّمیة، النزولیة والصعودیة فی عملیة خلق المعانی. بناءً علی هذا؛ عملیة الاتّصال والانفصال الخطابی وأیضاً الدلالات التوتریة تسفر عن عملیة انتقال المعانی السلبیة إلی الإیجابیة فی خطبة الأشباح.
کلیدواژه‌ها [العربیة]
)