نقد ترجمه کنایه‌های قرآنی در معانی القرآن بر اساس نظریه آنتوان برمن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه سمنان

2 دانشگاه سمنان دانشکده علوم انسانی

3 دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه سمنان

چکیده

ترجمه متون مقدس، به ‌ویژه قرآن کریم، به دلیل وجود لایه‌های معنایی و بلاغی عمیق، یکی از چالش‌برانگیزترین حوزه‌های ترجمه است. کنایه‌ها به‌ عنوان یکی از صور بیانی مهم در قرآن، دارای ابعاد معنایی و بلاغی پیچیده‌ای هستند که انتقال صحیح آن‌ها به زبان دیگر، نیازمند دقت و مهارت ویژه‌ای است. ازاین‌رو، بررسی نحوه بازتاب این پیچیدگی‌ها در ترجمه‌های فارسی از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر به بررسی ترجمه کنایه‌های قرآنی در کتاب "معانی القرآن" اثر محمدباقر بهبودی بر اساس نظریه ریخت‌شکنانه آنتوان برمن می‌پردازد. هدف این مطالعه، تحلیل میزان تطابق ترجمه‌های بهبودی با مؤلفه‌های نظریه برمن و ارزیابی تأثیر این تطابق یا عدم تطابق بر انتقال اصالت بلاغی کنایه‌ها به مخاطبان فارسی‌زبان است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و 30 نمونه از آیات حاوی کنایه، بر اساس گرایش‌های منطقی‌سازی، شفاف‌سازی، تضعیف کمی و کیفی، آراسته‌سازی، و تخریب عبارات و خاصگی‌های زبان بررسی شده است..

یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در ترجمه‌های بهبودی گرایش‌های شفاف‌سازی (24 %) و تخریب عبارات و اصطلاحات زبان (24 %) و منطقی‌سازی (23 %) در بیشتر آیات مشهود است و بیشترین بسامد را داشته‌اند. و در برخی موارد، موجب تضعیف بلاغت و اصالت تصاویر کنایی قرآن شده‌اند. این پژوهش نشان می‌دهد که نظریه برمن، ابزار مفیدی برای نقد ترجمه‌های قرآنی است و می‌تواند به بهبود کیفیت ترجمه‌های آتی و حفظ غنای متن اصلی کمک کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [العربیة]

نقد ترجمة الکنایات القرآنیة فی "معانی القرآن" وفقا لنظریة آنطوان بیرمان

نویسندگان [العربیة]

  • فاطمه جلالوند 1
  • habib keshavarz 2
  • علی اکبر نورسیده 3
1 طالبة الدکتوراه فی فرع اللغة العربیة وآدابها، جامعة سمنان
2 semnan
3 أستاذ مشارک فی اللغة العربیة و آدابها بجامعة سمنان
چکیده [العربیة]

ترجمة النصوص المقدسة، ولا سیما القرآن الکریم، تُعتبر إحدی من أکثر المجالات تحدیًا فی الترجمة بسبب الدلالات المعنویة والبلاغیة العمیقة. الکنایات، باعتبارها من أبرز الصور البیانیة فی القرآن، تحتوی على أبعاد معنویة وبلاغیة معقدة والتی یتطلب نقلها الصحیح إلى لغة أخرى دقة ومهارة خاصة. ومن هنا تبرز أهمیة دراسة کیفیة انعکاس هذه التعقیدات فی الترجمات الفارسیة. یهدف هذا البحث إلى دراسة ترجمة الکنایات القرآنیة فی کتاب "معانی القرآن" لمحمد باقر البهبودی بناءً على نظریة المیولات التحریفیة لأنطوان بیرمان، یسعى البحث إلى تقییم مدى تطابق ترجمات البهبودی مع میولات نظریة بیرمان وتقدیر تأثیر هذا التطابق أو عدمه على نقل الأصالة البلاغیة للکنایات إلى الجمهور الفارسی. تعتمد هذه الدراسة على المنهج الوصفی-التحلیلی حیث تم اختیار 30 عینة من الآیات القرآنیة التی تحتوی على الکنایات بناءً على میولات العقلنة والتوضیح والاختصار الکمی والاختصار الکیفی والتفخیم وهدم العبارات المألوفة والمصطلحات. تشیر نتائج البحث إلى أن فی ترجمات البهبودی أظهرت بشکل واضح میولات التوضیح (24%) وهدم العبارات المألوفة والمصطلحات. (24%) والعقلنة (23%) فی أکثر الآیات، حیث کانت الأکثر تکراراً فی معظم الآیات. وقد أدت فی بعض الحالات إلى فقدان الصور البلاغیة وأصالة الکنایات. وتؤکد هذه الدراسة أن نظریة برمن تمثل أداة فعالة لنقد الترجمات القرآنیة، ویمکن أن تسهم فی تحسین جودة الترجمات المستقبلیة والحفاظ على ثراء النصوص الأصلیة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • معانی
  • القرآن
  • بیرمان
  • البهبودی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 10 بهمن 1403
  • تاریخ دریافت: 15 مرداد 1403
  • تاریخ بازنگری: 02 بهمن 1403
  • تاریخ پذیرش: 10 بهمن 1403