نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 بخش زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 ندارم
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [العربیة]
نویسندگان [العربیة]
التأشیر بوصفه أحد الرکائز التی یرتکز علیها الدرس التداولی یحظی بأهمیة فی تحلیل الظواهر القولیة فی الخطاب؛ إذ یسهم فی إنجاح المتلقی فی استقبال مضامین الخطاب ودلالاته المتفرعة خلال تفکیک بنیة النص والتعریف بخصائصه الخطابیة الذی لا یتأتی إلا بمعرفة المرجع الذی تحیل إلیه الإشاریة مستندًا إلی ما یقتضیه مقام التخاطب بین الباث والمتلقی والسیاق الذی لا تتم عملیة التواصل بین طرفی الخطاب دونه. وخطاب الوصیة یقدم عرضًا لتجربة البشر تتصف بالواقعیة تحمل معها قیمًا إنسانیة، واجتماعیة ودینیة.
یتضمن التأشیر أصنافًا . تعالج هذه المقالة التأشیر وفقًا لنظریة یول، فتدرسه نظریًا ثم تقوم بتحلیل أنماطه الواردة فی کتاب الإمام علی لابنه الحسن () بغیة الکشف عن المعانی التی تجول فی خاطره () والتی ینوی توصیلها إلی المخاطب بالمنهج التداولی فی ضوء الوصف والتحلیل. وأهم ما توصل إلیه البحث:
للتأشیر التداولی بمختلف أنواعه دور فاعل فی فهم بنیة الخطاب ولاسیما الخطاب الأدبی والاجتماعی کما نری فی تحلیل کتاب أمیر المؤمنین إلی ابنه الحسن ()؛ فهو آلیة مساهمة فی کشف مقاصد الخطاب المتضمنة. أغنی التأشیر نصّ الکتاب عن تکرار الألفاظ والحشو فی الکلام، وحدّد الأفکار واضحة کونه یحلینا دومًا علی السیاق الذی یجری الکلام فیه. تتجلى القیمة الوظیفیة للتأشیر فی النص من خلال توجیه المتلقی نحو التفکیر العمیق والتأمل فی معانی الحیاة والموت. یعزز التأشیر الشخصی من قوة العلاقة بین المخاطِب والمخاطَب، بینما التأشیران الزمانی والمکانی یساعدان المخاطِب علی إرسال الرسالة المنشودة فی سیاقها الصحیح.
کلیدواژه‌ها [العربیة]
)