مقایسه غم غربت در میان شاعران مهجر، مورد مطالعه شاعران مهجرِ فلسطین و لبنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه سمنان دانشکده علوم انسانی

2 دانشگاه

10.34785/j022.2021.008

چکیده

غم غربت یکی از مهم‌ترین مضامین شعری در میان شاعران از گذشته تا کنون بوده است. یکی از دلایل عمده احساس غربت در میان شاعران، مهاجرت به سرزمین‌های دیگر است. برخی از شاعران فلسطین و لبنان نیز به دلایل زیادی از سرزمین خود مهاجرت کرده و در دیگر کشورها ساکن شدند، بنابراین غربت یکی از موضوعات اصلی شعر آنها به شمار می‌رود. از آنجا که انگیزه‌های مهاجرت در میان شاعران فلسطین و لبنان متفاوت است نوع نگاه آن‌ها به غربت نیز تفاوت‌هایی دارد. در این مقاله که بر اساس شیوه تحلیلی-توصیفی نگاشته شده است، غم غربت در میان شاعران فلسطین و لبنان در مهجر را مقایسه کرده‌ایم. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که شاعران لبنانی به دلیل زندگی در کشورهای غیر عرب زبان با یک نوع غربت به نام غربت زبانی مواجه هستند اما این نوع غربت در میان شاعران فلسطینی دیده نمی‌شود چون آنها عمدتا در کشورهای عربی به ویژه لبنان، سوریه و اردن زندگی می‌کنند. همچنین شوق به وطن نیز نزد شاعران فلسطینی و لبنانی در مهجر متفاوت است و شاعران فلسطین علاوه بر شوق به وطن، از اشغال وطن و آوارگی نیز سخن می‌گویند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [العربیة]

مقارنة الغربة بین شعراء المهجر، شعراء مهجر فلسطین ولبنان نموذجا

نویسندگان [العربیة]

  • habib keshavarz 1
  • مهدی ترکشوند 2
1 semnan
2 جامعة
چکیده [العربیة]

الشعور بالغربة من أهم الموضوعات عند الشعراء الفلسطینین و الشعراء المهجریون أیضا لهم نفس الشعور بسبب ترک الوطن. مع أن الغربة من أهم موضوعات الشعر لدى الشعراء فی فلسطین والمهجر ولکن هناک فروق بین هذا الشعور. الشعور بالغربة من أهم الموضوعات عند الشعراء الفلسطینین و الشعراء المهجریون أیضا لهم نفس الشعور بسبب ترک الوطن. مع أن الغربة من أهم موضوعات الشعر لدى الشعراء فی فلسطین والمهجر ولکن هناک فروق بین هذا الشعور. نحن فی هذه المقالة بالمنهج الوصفی - التحلیلی نرید المقارنة بین الشعراء الفلسطینیین والشعراء المهجریین فی الشعور بالغربة. الشاعر الفلسطینی یرید أن یسترجع وطنه ولکن الشاعر المهجری خرج من وطنه ویمکنه أن یرجع إلیه ویشعر بالغربة بسبب بعده المکانی. وهناک فرق آخر بین الشعور بالغربة عند الشاعر الفلسطینی والشاعر المهجری وهو الغربة اللسانیة. الشاعر المهجری دخل فی بلاد آخر فی قارة بعیدة لایعرف لغتهم ولکن الشاعر الفلسیطنی إما یعیش فی البلد المحتل إما یعیش مشردا فی الدول العربیة فی المنطلقة و لهذا لایشعر بالغربة اللسانیة. أثر المذاهب الغربیة خاصة المذهب الرومنطیقی فی شعر شعراء المهجر أکثر من الشعراء الفلسطینیین. ویمکن أن نعتبر هؤلاء الشعراء المهجریین من رواد المذهب الرومنطیقی فی الشعر العربی المعاصر. الشاعر المهجری یهرب من واقعه ولکن الشاعر الفلسطینی ینعکس الواقع فی شعره

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الشعر العربی
  • الغربة
  • فلسطین
  • المهجر الشمالی
  • المهجر الجنوبی

مراجع

ابن منظور. (1408). لسان العرب (الطبعة الأولى). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
أبو ماضی، إیلیا. (1988). الأعمال الکاملة. بیروت: دار کاتب.
بیضون، حیدر توفیق. (1993). الشاعر القروی رشید سلیم خوری. بیروت: دار الکتب العلمیة.
جبر، جمیل. (1950). می وجبران. بیروت: دار بیروت للطباعة والنشر.
الجبوری، یحیی وهیب. (2008). الحنین والغربة فی الشعر العربی المعاصر (الطبعة الأولى). کویت: دار الهدایة.
الجر، عقل. (ب. ت.). دیوان عقل الجر. بیروت: دار الثقافة.
الخفاجی، محمد عبد المنعم. (1980). قصة الأدب المهجری. بیروت: دار الکتاب اللبنانی.
درویش، محمود. (2003). الأعمال الکاملة. بیروت: دار الهدی.
الریحانی، البرت. (1965). الریحانی ومعاصروه: رسائل الأدباء إلیه. بیروت: دار الریحانی للطباعة والنشر.
شتا، السید علی. (ب. ت.). الاغتراب الاجتماعی فی ضوء نظریة التکامل المنهجی (پایان‌نامه دکتری). جامعة القاهرة.
الشنفری. (1996). دیوان (شرح إمیل بدیع یعقوب، الطبعة الثانیة). بیروت: دار الکتاب العربی.
صیدح، جورج. (1965). أدبنا وأدباؤنا فی المهاجر الأمریکیة. بیروت: دار العلم للملایین.
طوقان، فدوی. (1985). رحلة جبلیة، رحلة صعبة. عمان: دار الشروق.
عالی عباس‌آباد، یوسف. (1387ش). غم غربت در شعر معاصر. نشریه علمی پژوهشی گوهر گویا، 2(6)، 155-180.
عبدالدایم، صابر. (1993). أدب المهجر (الطبعة الأولى). القاهرة: دار المعارف.
فهمی، ماهر. (ب. ت.). الحنین والغربة فی الشعر العربی. بیروت: دار الجیل.
القروی، رشید سلیم خوری. (1973). الأعمال الکاملة. بیروت: دار الحریة.
قنصل، زکی. (1995). الأعمال الشعریة الکاملة. جدة: عبدالمقصود.
القیسی، محمد. (1999). الأعمال الشعریة. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
کامیلیا، عبدالفتاح. (2008). الشعر العربی القدیم: دراسة نقدیة تحلیلیة لظاهرة الاغتراب. إسکندریة: دار المطبوعات الجامعیة.
المتنبی، أبوالطیب. (1983). الدیوان. بیروت: دار بیروت.
محمود، عبدالرحیم. (1998). الأعمال الکاملة. دمشق: دار الجلیل.
هاشم الرشید، هارون. (1998). وردة علی جبین القدس. القاهرة: دار الشروق.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 دی 1399
  • تاریخ بازنگری: 22 خرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 20 آذر 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار